Vai al nuovo sito

mercoledì 2 giugno 2010

LE TERME …. IN LIMBA

Santa Maria Akuas. - Akanta de sa Kresia ki kenit kustu nomini e no atesu e a sudovest de Sardara. In aniqoriu si naraiant abbas Neapolitanis, poita no meda atesu de sa distruida zitadi de Neaplis, e si kreit ki innia nci fessit sa biha d'Abbas, ki depiat issiri importanti, poitaki ixxideus ki su Maiori o Sindiqu fiat presenti a una riunioni istabilida de sa Reina Eleonora in su 1387.
Su dominiu Romanu nci teniat una spezia de sala de bannius, ki kunteniant tres mannas vaskas o varronkas kuadradas, de aundi bessiat s'abba buhia de formai unu pitiku arriu. Apustis su loqu ies istetu abbandonau e in kalinkunu postu is abbas abbandonadas anti formau unu paqu de sunzula.
Sa mitza si aqatat ind'una pitika cea o bahe a is kunfinis de su terrinu de transizioi e basaltiku e po kussu innì si aqatant blokus mannus de lava porosa. Donat doiqi masitas de abba donnia minutu e sa temperadura ies de 57 a 62 qradus.
S'abba kuntenit sustanzias solidas ki suntis meda karbonau de soda, solfau de soda, solfau de manniesa e kloruru de sodiu; e me in su fundu de sa terra nieha nci suntis puru fundurulus ferriginosus kun efervexxentia de azzidu idrokloriku.
Donnia tantu bessit puru unu paku de fiaqu (gas), ki kuntenit azzidu karboniku, azotu e forzis unu paqu de idrogenu sulfurau.
De paqus annus nci ies unu mannu, modernu e komudu istabilimentu fatu de propriedadi privada aposta po is bannius a paqamentu. Is bannius suntis a vapori kun docias e makinas isterilizzantis po ponni e sigilai ainturu de impuhas is abbas de mandiai a bendiri foras.
Kusta abbas po bannius suntis tantas bonas, ki faint a trivas a is abbas de Akui e Iskia; e po bufai, po su bikarbonau de soda ki kuntenint iskalau, ponint matana a is de Vixxì in Franza, e ki po kussu si narant puru sa Vera Vixxì de Sardinnia.
Premiada in sa Esposizioi de Triesti, e in Mastra de Turinu in su 1923 si at meritau premiu mannu e medalia de oru. In su 1922 mandaddas in Cina dus miliois de impuhas de masita preas
Is fanqus sanant medas dolus de istoqumu, istintinas, arriques e fiqau.
Sa lukandaloqu de maiu a austu ies populada de banniantis, medas de is kalis aqantant saludi in kustas abbas.
Erdas Batista: Sardinnia – seiquesima imprentida – Karalis Sesta Claudiu 1935.

Nessun commento: